تحلیلی پیرامون مبانی نظری، تجربه برخی کشورها در امر خصوصی سازی و نگاهی به عملکرد آن در ایران

دیدگاه ها، تئوری ها و راهبردهای اقتصادی طی دهه های 80 و 90 تحول عمیقی را نسبت به دهه های 40، 50 و 60 نشان می دهند. طی سال های 1940 تا اوخر دهه 1970 به موجب عوامل شکست بازار، وقوع حوادث متعدد اجتماعی، بلوک بندی های سیاسی- ایدئولوژیکی و حمایت تئوریسین های اقتصادی، راهبرد اقتصادی برنامه ای با مشارکت فعلا دولت به عنوان استراتژی برتر رشد و توسعه شناخته شد. با وجود موفقیت اولیه این استراتژی در طول دهه های 50 و 60 میلادی در اواخر دهه 70 و طول دهه 80 با مشکل عدم کارایی در فعالیت های اقتصادی مواجه گردید. حاکمیت عدم کارایی بر فعالیت های اقتصادی، نه تنها دولت ها را در دستیابی به اهداف اقتصادی- اجتماعی ناکام گذاشت بلکه آنها را با مشکلات اقتصادی پیچیده و بغرنجی روبرو نمود. لیکن دولت ها برای رهایی از مشکلات اشاره شده مجبور شدند به استراتژی ها و راهبردهای اقتصادی نگاهی دوباره بیندازند و اکثر قریب به اتفاق آنها، گرایش به سوی نظام خود سامان بخش بازر آزاد، آزاد سازی اقتصادی و خصوصی سازی بنگاه ها و مؤسسات دولتی را به عنوان آلترناتبو مناسب پذیرفتند. بنابراین در بخش اول این مقاله ضمن تعریفی از خصوصی سازی، به مطالعه مباتی نظری، علل، اهداف و روش های خصوصی سازی می پردازیم. در بخش دوم تجربۀ برخی کشورها در زمینه خصوصی سازی و روند عملکرد آنها مورد بررسی و تجزیه .و تحلیل قرار می گیرد. در بخش سوم به بررسی و تجزیه و تحلیل روند اجرایی، مسائل و مشکلات و ارزیابی عملکرد خصوصی سازی در ایران طی دوره (1373-1368) پرداخته می شود. در پایان به جمع بندی مطالب و ارئه چند توصیه سیاستی می پردازیم، امید است مفید فایده واقع شود.